Ông Thọ, 50 tuổi, thường tăng huyết áp đột ngột, đau đầu 4 năm không rõ nguyên nhân, bác sĩ khám phát hiện u tủy thượng thận 6 cm.
Ông Thọ ngụ Long An đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám do huyết áp cao, đau đầu, run tay, hồi hộp, đánh trống ngực, mệt, khó thở. Trước đó, ông khám nhiều bệnh viện, bác sĩ chẩn đoán rối loạn thần kinh và mắc hội chứng đau nửa đầu.
Bác sĩ CKI Võ Trần Nguyên Duy, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, nghi ngờ người bệnh gặp vấn đề ở tuyến thượng thận. Kết quả siêu âm bụng phát hiện tuyến thượng thận trái có u lớn. Ông Thọ tiếp tục được chụp CT, xét nghiệm máu tại bệnh viện Tâm Anh cho thấy khối u 6 cm ở tuyến thượng thận trái. Khối u nằm trong lõi tuyến thượng thận, kích thước lớn đẩy và đè lên dạ dày, mạch máu lớn.
Kết quả xét nghiệm nước tiểu và máu cho thấy nhóm hormone catecholamines như adrenaline, metanephrines tiết ra từ tủy thượng thận tăng cao từ 10 đến 21 lần so với bình thường.
Bác sĩ Duy cho biết u tủy thượng thận là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bệnh nhân. Bác sĩ đánh giá bệnh nhân may mắn vì bệnh chưa diễn tiến đến giai đoạn biến chứng gây suy thận, suy tim, đột quỵ.
Chụp MRI cho thấy khối u tủy thượng thận 6 cm chèn ép các cơ quan xung quanh. Ảnh: Thắng Vũ
ThS.BS Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, cho biết khối u tủy thượng thận phóng thích hormone catecholamine vào máu dễ làm huyết áp tăng kịch phát dẫn tới đột quỵ khi bóc tách khối u. Huyết áp có thể giảm nhanh khi lấy u ra ngoài, nếu không xử trí kịp thời, người bệnh có nguy cơ cao trụy mạch, tử vong. Người bệnh được điều trị ổn định huyết áp, sử dụng thuốc giảm nồng độ hormone tủy thượng thận.
U kích thước lớn có nhiều mạch máu tăng sinh xung quanh, nằm sâu vùng sau phúc mạc, bao quanh là các tạng như thận, lách, tụy, ruột. Ê kíp phẫu thuật đánh giá kỹ nguy cơ chảy máu, khó cầm máu và tổn thương các cơ quan lân cận.
Ê kíp Gây mê – Hồi sức đặt ống thông nhỏ ở tĩnh mạch (catheter) cổ tay theo dõi huyết áp động mạch nhằm kiểm soát huyết áp và một catheter tĩnh mạch cổ đo lưu lượng máu. Dưới sự hỗ trợ của hệ thống phẫu thuật nội soi và máy siêu âm, bác sĩ kẹp cắt từng mạch máu nuôi u, bóc tách hoàn toàn tuyến thượng thận.
Bác sĩ Tân Cương (thứ hai từ trái qua) cùng ê kíp phẫu thuật cắt bỏ khối u tủy thượng thận. Ảnh: Thắng Vũ
Người bệnh bình phục nhanh sau mổ, huyết áp ổn định, hết đau đầu, khó thở, tim đập nhanh và xuất viện sau 4 ngày.
Bác sĩ Duy cho biết thêm u tủy thượng thận trái với tỷ lệ mắc bệnh khoảng 8/1.000.000, phát triển từ lõi của tuyến thượng thận, được tạo từ một tế bào nhất định có tên là chromaffin. Hầu hết u tủy thượng thận lành tính, khoảng 10-15% u có tế bào ác tính. Bệnh thường xảy ra ở người 30-50 tuổi, 1% người bệnh tăng huyết áp có nguy cơ mắc u tủy thượng thận.
Triệu chứng bệnh gồm tăng huyết áp, khó thở, tim đập nhanh, đau ngực, nhức đầu, đau lưng, căng cứng cơ, giảm ham muốn tình dục, mất ngủ, nóng tính…
Hiện chưa xác định rõ nguyên nhân gây bệnh. Theo bác sĩ Duy, khoảng 25-35% người mắc u tủy thượng thận liên quan đến các bệnh di truyền như hội chứng đa u nội tiết 2, bệnh Von Hippel-Lindau (rối loạn thần kinh di truyền), u xơ thần kinh, hội chứng paraganglioma di truyền (u ngoài tuyến thượng thận), u cận hạch, u sụn phổi…
Bác sĩ Duy khuyến cáo nên tầm soát phát hiện bệnh sớm để điều trị hiệu quả, giảm nguy cơ biến chứng. Khám sức khỏe nội tiết ít nhất một lần mỗi năm nhằm phát hiện sớm các bệnh nội tiết trong đó có u tủy thượng thận.
